1992-yili Istambuldin Bashlanghan Satqunlarning Tarixi

[DUD Sozchisi]

1992-yili Istambuldin Bashlanghan Satqunlarning Tarixigha Nezer

"M.Sayrami" (Perhat yorungqash) "Uyghur milliy herikiti Musteqilliqqe teyyar turushi lazim "( 1 ) namliq maqalisida "xitay dimokratliri fidratsiyun heqqide Akadimik tetqiqat ilip biriwatidu" dep Uyghurlargha xitay birlikini qayta puratti. Maqaligha qarita reddiyeni UAA din ozi ilip tashlidi. Emma reddiye www.uyghurensemble.co.uk da oz piti turuptu. Uningdiki suallargha jawap bermey turup Uyghurlarni xitaylarning "Akadimik tetqiqatliri” bilen aldishigha yol yoq !

„Xitay birliki“ alliqachan tukurup tashlan'ghan ! Perhatning Uyghurlar uchun soz qilish salahiyiti yoq!

"Perhat yorungqash yaki M.Sayrami"chetellerde 20 yildin biri hichkimni soz qilishqa qoymay, satqun "padishahlar"ni, Xitaychilarni qoghdash uchun durus, aq-kongul Musteqilchi Uyghurlargha haywandinmu better haqaret –tohmetlerni qilip keldi. Bularning bedelini bir-birdin oteydighan waqt keldi. Bu uwal qilinghan, z7iyankeshlikke uchrighanlarningla emes belki Uyghur xelqiningmu heqqidur. “Kim nime tirisa uni yighiwalidu” –Uyghur xglq Temsili.

Uning UAA,RFA ,DUQ larda xitay we Erkin Eysalarning tapshuruqi bilen ilan qilghan maqale "obzor"liridiki Jiddi satqunluqlar tupeyli 20 yildin biri Uyghurlarning qan, ter ,mal we janliri zaya boldi.U ottura asiya,Turkiye, girmaniye, Amirikilarda "qelemkesh", "gizitchi" , "obzorchi", "riyasetchi" niqawi astida keng-kolemde shexsi pul toplighan. Xitaydin Pul ilip sanimay salghan.

Uyghurlarning tup menpetini satqan "xitay birliki" we "Uyghurlar Musteqilliq telep qilmaymiz"chilarning katipliqini qilghan.Ularning tereptari, atalmish Uyghurlarning wekili boliwilip meqset -.Nishanimizni "xitay dimokratchiliri"bilen birlikte xelqaragha burmilap "Xitay bilen birliship kitish" dep korsetken.

* Ashkare halda Uyghur wetinining tupraqlirini: "xitayning altidinbiri"dep UAA, RFA larda Ilan qilghan. Buning bedilige xitaydin kop sanda pul alghanliqi bilinmekte. Aile ichidikilerning pash qilishche uning amirikida "dimokratchi" bir xitaydin peqet bir qitimda 23 ming dollar pul alghanliqi we bashqa yuzlerche "tapawet"tin pexirlen'gen aile ezaliri DUQ ning chong-kichik Tapawetchiliri we piday podaqchilirini towen chushurup Perhatning satqunluqluqlirini pash qilip qoyghanliqi miyunxinida keng tarqalghan. Uning toplap yep ketken pulining sani eng az bolghandimu alte reqem bilen molcherlenmekte.

* Wetinimiz tupraqlirining tewelik mesiliside:"zimin jehettin ilip iytqanda bu tupraqlar (shinjang )junggoning altidenbiri" dep joyligen - satqun Perhat altidenbir(yorungqash) !
* "Uyghur-xitay ittipaqiliqi" heqqide :"5-iyul weqesidin kiyin urumchide berlin temi peyda boldi"dep joyligen "ikki ayrilalmasliq"ning yingi edibiyatchisi yene Perhat altidenbir (yorungqash) !
* Uyghurlargha gheyri Musteqilliq yoli : "xitay birliki- jungxa fidratsiyuni"ni korsetkenmu yene bu satqun Perhat Altidenbir(yorungqash).

** "Xitay dimokratliri Uyghurlarning Musteqilliqi uchun xitay birliki- jungxa fidratsiyuni ustide jiddi akadimik tetqiqat“ ilip biriwatidu. Uyghur milli herikiti bu Musteqilliqqa teyyar turushimiz kirek" dep joyligen yene Perhat Altidenbir(yorungqash) !
* Uyghurlarning iqtisati turmush ehwalini maxtighanmu yene u....
* Eysa yusup, mesut sabiri, Erkin Eysa qatarliq satqunlargha „erbap“ toni keydurup ularni niqaplap qoghdash uchun exmetjan qasimini inkar qilip, tohmet chaplighanmu munapiq satqun Perhat altidenbir(yorungqash).

Yuqurdiki satqunluqlarning her-biri uchun xitayning qanchilik oteydighanliqini texmin qilish tes emes. Eger xitay pul otimeydu diyilse u halda bularni qandaq adem dep chushndurushke bolidu? Xitay we Erkin Eysalarning tapshuruqi bilen uning ilan qilghan maqale"obzor"liri, ilip barghan siyasi oyunliri Jiddi satqunlujlardin tipik bolghan onnechchini misal qilishqa bolidu.

1993-yili Perhat Erkin Eysaning qol astidiki metbuatlarda Uyghurlargha „Xitay birliki (jungxa fidratsiyoni)“tewsiye-teshwiq qilip bugunki kungiche keldi. Uning dawami UAA torbitining bash quridiki reddiye birish cheklengen „Milli herikitimiz Musteqilliqqa teyyar turushi kirek“ digen maqalisida tiximu ashkare tekrarlandi. Ikkinji 1993-yili Perhat muhemidi Erkin Eysaning qol astida chiqarghan Uyghurche gizitta „Millitimiz Turk, Dinimiz Islam, wetinimiz sherqi Turkistan“ din ibaret Uyghurlarni halaketke soreydighan Radikal shuarni siyasi sehnilerde keng tarqitishqa bashlidi. Bular tupeyli 20 yildin biri Uyghurlarning qan, Ter ,Mal, Zihni, Waqti, we Janliri zaya boldi. Ataqliq bu satqun hayatining axirini : „ zimin jehettin ilip iytqanda bu tupraqlar (shinjang )junggoning altidenbiri" dep xulase chiqardi. Her-qandaq bir satqunmu tixi uninggha oxshash xitay uchun „Urumchide berlin temi“ berpa qilish derijiside Joyligini yoq. uning joyliginige 20 yil boldi. Shexsi qerzler bir yaqta tursun! Uyghurlargha boghulghan bu qan qerzlerni oteshning waxti keldi. U 20 yildin biri sehnidiki Uyghurlarning qan qerzige boghulghan DUQ, RFA Diki her-bir satqunning qelemkeshlikini, texsikeshlikini qilip kelgen. Miyunxindiki Uyghurlarning pash qilishiche Bu "obzorchi" eng qimmetlik bolghan zeherlik chikimliklerdin nishe digen nijis bilen haraqtin ayrilsa uning qolliri titrep Bolalmaydiken.

Uni amirikida ozige yallap ishlitip biqip, Perhatning "edibiyat" bilen suyiqest qilip qorchaq hoqoqini Erkin Eysagha sitiwitishidin Ensirigen rex tijaretchisi satqun momay rabiye qadir amirikida nishe we haraqning bahasidin hem chuchup uni heydiwetkenliki Ilan qilindi. Emma amirikidin haydalghan Perhat momayni bixilliqta eyipligen. "LOTO" Digen qimarda 3 miliyun dollar utqan taleylik Birkishi haraq we nishe chikip tapqanlirini 2 yilda butunley yoqatqanliqi gizitlerde xewerqilindi. Uyghurlarning namini sitip tapqan Alte reqem bilen molcherlen'gen Perhatning tixiche bashqilargha „Qerzdar“ bolup kiliwatqanliqining sewebi bar:

xitaydin alghan , turklerdin aldighan we Uyghurlardin qaqti-soqt qilghan pullarni yoshurush uchun „Qerzdar“ boluwilish kop Uyghurlarning bilip kitelmigen zamaniwi qoymichiliqtur. Erkin Eysa we Rabiyelermu „Xitay dimokratliri“ din miliyun dollardin ilip kiliwatqanliqlirini yoshrush uchun „Uyghurluq puli“ yighip, bezilerdin 500 dollardin qoyiwetkinige oxshash Qoymuchiliqtin ibaret oyunlardur. DUQ , RFA we satqunlarning „Qerzdar“ ikenliklirini kop oquDUQ. Xitay bikargha pul bermeydu-elbette. Perhat muhemidi(M.Sayrami, yorungqash)“ningmu Amerikida bir qitimda 23ming Dollarni bir xitaydin ilip sanimayla yanchuqigha salghanliqidek oxshash tiptiki ishlar bu !

Nishe we haraqtin kiyinki nashayin ishlar uchun tolen'gen jirimanelermu qerzning bir qismi. Bu noqtida Perhatning 3 miliyunluq "loto"chidin Japakesh we tijeshlik ikenliki korunup turidu.Sehnidiki satqun erkek-chishi erbaplarni medhiyelep, maxtap ularni Uyghurlargha „aka“, „lider“ we „ilah“qa aylandurup birish uchun mexsus teklip qilin'ghan "obzorchi"din bashqilar kargha kelmeydu. Chunki „ilahilashturulghan“, "meniwi ana"lashturulghanlar"Uyghurlarning wekili"ge aylinishi kirek. Ular sehnige chiqip xelqara jamaetning sualigha jawap birishi, Qirghin qilin'ghan Uyghurlar heqqide guwaliqtin otishi kirek. Her bir ish-heriketning Igisi, yardemchisi ish tertiwi, usuli, meqset nishani bolidu. Bularning ish tertiwige nezer:

* yillardin biriqi xelqara jamaet we axbaratining Suali: "siler Uyghurlar zadi nime telep qilisiler?" bolup keldi. .
* Satqunlarning kattisi xitaydin bolghan Erkin Eysaning jawabi: "men Uyghurlargha wakaliten xitay birlikini qobul qilimen"din ibaret.
* Satqunlarning meniwi anisi rabiyening jawabi: "biz Uyghurlar Musteqilliq telep qilmaymiz, awtonumiye bolsa boldi", DUQ gha pul biringlar, Xtay balamni qoyup bersun"din ibaret.
* Xitay balisini qoyup bermigensiri u tekrar: "men xitay xelqining Erkinlik-dimokratiyesi
Uchun koresh qilidighan yolni talliwaldim" dep ilan qildi.
* Bularning ortaq qelemkeshi "mexsus tallan'ghan obzorchi" Perhat yorungqash: " 5-iyul weqesidin kiyin urumchide Birlin timi peyda boldi"dep gepning edibi xulasisini chiqardi.

* 1993-Yili istambulda „xitaygha qarshi axbarat jingi“ qilish uchun Perhat yorungqash xotun-bala-chaqisi, ata-anisi we inisi bilen biraqla seperge chiqqan idi. Perhat yorungqash, m.Sayrami Eysa yusup we Erkin Eysalarning adrsini kozini tingipla tipip keldi. Ozi kunduzi „arimizdiki xitaydinmu better satqun Eysa yusupke riyasetchiliq qilip, xitay birlikini maxtap gizit chiqarsa, inisi xitay konsuligha qatrap yurdi. Hazir urumchide enchentingda ishleydughanliqi xewer qilindi.

* 1992-Yili "istambul qurultayi"ning katipliqi uchun Ablikim baqimu ayali, bala-chaqiliri, hetta bala baqquchisidin tartip Turkiyege tizlik bilen yitip kelgen We urumchidiki xizmitiniistambuldiki "dernek"ke bir ay ichide almashturup maashliq xizmetke chushken idi.Turkiyege " qurultay" uchun amirikidin qachaq kilip, qaytip kitelmey kop aware bolghan RFA diki xitay(qurban weli)ning Dongbiliq xitay xotuni bilen bolghan hikaysi tiximu qiziqarliq.

* "9 Kishilik siyasi paaliyetchi" del u qurultayda sehnige chiqqanlar. Xitayni "qorqutup"
Arqisidin teqip qildurushqa mejbur qilghan bu "9 kishilik siyasi paaliyetchi" ler arqa-arqidin"Musteqilliq telep qilmaymiz, Xitay birliki bolimiz"dep ashkare otturigha chiqishsimu xitay yene ulardin "qorqup"yuruymish. Bunche qorqunchaq we ajayip dot xitaylardin milli azatliq armiyemizning yuzminglighan eskiri bar turup hejep qutulalmaptikenmiz-he? !
Bu eqilliqlarning qilmishliri pash bolup, satqunlarning uwisi chuwulushqa bashlap 20 yildin kiyinki bugunki Kunde DUQ diki"9 kishilik siyasi paaliyetchi" ning epti-beshirisi emdi otturigha chiqiwatidu.„Her ishqa Perhatni arilashturiwalghinimiz“yoq. Hemme ishqa u ozila ariliship keldi. Bashqilarni Haqaret we tohmet bilen qachurup chetke qiqip keldi. Emdi Hisap ilish nowiti Uyghurlargha keldi.


“Kim nime tirisa uni yighiwalidu” –uycur xglq temsili.

* Bu maqalining dawami inkaslar we bezi noqtilar yishilgendin kiyin ilan qilinidu*.

DUD Sozchisi
Germaniye Frankfurt M

********

Izahat: ( 1 ) bu torbitining eng yuqurdiki "Uyghur Milli Herikiti ..." digen maqaligha baq.