Ana Tilimizning Qatilliri DUQchilar we Dilshat Rishit…larning Xitay Tili.

[DUD Sozchisi]

    Ana Tilimizning Qatilliri DUQchilar we Dilshat Rishit…larning Xitay Tili.

    Dilshat xitay neme demekchi? Uyghur Ana tilida sozlep baqsun. Bu uning qolidin kelmeydu. Dilshatning terjime hali Uyghurlarni chuchutmidi. Merhum anisining olup kitishige Sewep bolghan sirliq "qatnash weqesi" ning tixiche siri chushmidi. U xitay DUQ gha yollighan altinji piyun(kozur). Bu heqte pakit bek kop.
    _____

    Uyghurlarda lider bolmighachqa toqsan ikkinji yilidin biri xelqara siyasi sehnilerde dalaylama Uyghurlargha lider bolup keldi. "Aptunumiye"ni "yuksek"derijisige chiqirip "qurultay" ichipla otup kelgen "DUQ" ning xitay elchiliridin Babur "DUQ ning uchunji qurultayi"din kiyin qurban qilin'ghandin kiyin, aman qalghan satqunlarning biri DUQ ning xitay bayAnatchisi Dilshat rishittur. Uni dalaylamaning sayisigha alghanlar kim ?

    Toqsan totinji yili Amerikida echilghan "Mungghul, Tibet, Uyghur (uch terep) kishilik hoquq yighini"da erkin isa, omer Qanat, Enwerjanlar"Uyghur wekili(bularning hichbiri Uyghur emes)" boluwilip Uyghurlarni "yen ja chi" bilen birlikte Xitaygha ashkare satqan idi. Bu satqunlargha qarshi sozge chiqqan tibetlikler wekili jar shin'gining sozi tibetlikler arisidiki Perqliq qarashlarni otturigha qoyidu.

    Dalaylama kim? U nime ish qilidu? Tiberler arisida bu heqte zor perqliq qarashlar bar. Nime bolsa bolsun, Uyghurlar xitaydin alidighan Intiqamini ozi almay tibetliklerge tapshurup berse , ulargha uwal bolidu. Herkimning derdi bashqa. Bu dert Uyghur satqunliri sehnige Chiqiwalghan DUQ bilen qandaqmu ortaqliqqa ige bolsun? Mungghullar bilen tibetliklerning meqset-nishani nime? Liderliri "DUQ"ning Towendiki satqunlirigha oxshamdu?

    “Men Uyghurlargha wakaliten xitay bilen qoshulup ketish(xitay birliki)ni qobul qilimen”- degen DUQ reisi erkin isa yusup. (1994-Yili. Turkiye gizitidin Ilan qilghan) . “Biz Uyghurlar musteqilliq telep qilmaymiz”- degen DUQ reisi rabiye qadir, enwerjan, dilshatlar … 5-iyul qirghinchiqiliqining harpisi italiyede, xitay gezitliride. „Chin (xitay)milliti intayin mediniyetlik we kuchluk…“ – DUQ reisi erkin isa yusup. 2002-Yili Turkiye TV Qanali TRT de sozligen.
    _____

    Exmetjan qasimilarning tibetliklerdin xewiri yoq idi.Tibetlikler xitay armiyesi bilen urushup chetelge qichish uchun tibettin otkende ularning Yirimini xitay emes tibetlikler olturiwetken.Xitay mustemlikisi astidiki bir millet bashqa bir milletni ozi aman qilish uchun qurban Qilmamdu?. Tibetliklerni qoyup qazaq, qirghiz, tajik, afghan, pakistanliqlar, hindi-china(xitay)liqlar kormiDUQmu? Qanche ming Uyghurni xitaygha otkuzup berdi? Dunyaning ishliri biz Bilgendek addi emes!
    ______

    Bu uch terep wekilliri qandaq wekillerdur? Bizning "wekiller"din dilshati DUQ ning nimisi? Hichkim bilmeydu? Xitayla bilidu. U sherqi asiya we germaniyede neshir qilinidighan xitay geziti muxibirigha Uyghurlar namidin: "Uyghurlar musteqilliq telep qilmaydu,Jung xa lenbang(xitay birliki) sheklidiki fidiratsiyon telep qilidu" dep intirwiyu birip Uyghurlarni satqan munapiq dilshat rishittur.
   
Frankfurttiki ataqliq xitay risturanigha Ayali bilen chong qulaq yep, Motey ichkech "xa shang baw(yejuj sodigerliri giziti)”de Uyghurlarni satqan qilmishi namelum shexsining pash qilip qoyushi bilen bizge yetken melumattur. Uning peskesh satqunluqliri bisilghan bu xitayche gizit qolimizda. Telep qilidighanlar uchun yollap berimiz.

    Bu tip Ana tilini satqan orkesh, enwer toxti, ilshati, dilshati, shohret osman... Lar xitay tilida kaldirliship, teywen, shang gangliqlar bilen birge yitip-birge qopushmaqta.Uyghurlarni sherqi Asiyagha baghlimaqta. Yillardin biri xitayche bilmeydighan Uyghurlar xewersiz qalghan "Yejuj Sodigerliri" wastisi arqiliq qiliniwatqan Bu apet bizge nimilerni ilip keldi?

    - Bu bir xitay qirghinchiliqidinmu yaman balayi-apettur! Nime uchun?

    Chunki u, Uyghurlarni dunyagha Ana tili xitaychiliship ketken ,  millet we musteqil bolush salahiyiti qalmighan jamaet iken dep biwaste tonushturup bolidu. Biz Uyghurlar Bolsaq yawropada kochigha, tiliwzorgha chiqip : " millitimiz turk, dinimiz islam, wetinimiz sherqi turkistan" dep waqiraymiz. Arqisidin oyde roza tutup, talagha chiqip xitay elchixanisi aldigha birip iptra ziyapiti otkuzup, yep toyghandin kiyin Xitay elchixanisigha keynimizni qilip xatire resimge chushup bolup oyge kitimiz. Bu nime ishlar?!

    Men wetende charek esir burun xitayche neshir qilin'ghan chetellik yazghuchilarning "korunmes adem"qatarliq romanlirini ishtin sirtqi waqtlirimda Uyghurchigha terjime qilip Neshir qildurghan arxitekturmen. Awtonum rayunning sabiq reisi aman hajining xitay shehri shiendiki sawaqdishi bolimen. Bularning xitayche nime yizip, nime siziwatqanliqini ulardin yaxshi bilidighanliqimdin bularni eskerttim. Yillardin biri dilshatning xitaylar bilen neme deyishiwatqanlini Uyghurlar bilmeydu. Bilgenlirmni ilan qilip keldim yigirme yildin biri ilip tashlandi. MAna bu bu tip xitay tilliqlarning kim ikenlikining ispati. Satqunluqtin xali heqiqi tibetler Uyghurlar ichidiki bu satqunlarni bilse u aq sharpa -xadani ularning boynigha chigip boghup olturgen bolatti.

    Dilshat...Larning ning nime qiliwatqanliqini, nime dewatqanliqini xitayche ugenmigenler qandaq bilsun? Uyghurlarni oluk halda quran yadlitip uxlatquziwatqan dinchi mollamlar We mominlirimiz bu satquqlarni bilelmey otup ketti. Ularning sozlirini terjime qilip yillirim otti. Emma ularnimu adminlar erkin isa, qurban weli Xitay , alim syt, omer qAnatlarning buyruqi bilen ilip tashlidi we hazirmu ilip tashlawatidu.

    Mominlirimiz : hey alla! dep asman'gha qarap nale qiliship qaldi. Ularning kozi asmanda emes, yerde turghan satqunlarni nime uchun Kormeydighandu? Quran oqughan ademning kozi rushen bolattighu?. Dimek ular erepche xetni yadlap menisini hich bilmigen gep. Hazir quranning Uyghurchisi bar. Uni oqup ishenmeydu. Chunki ular oqughan nerse bashqa- quran xitaylar teripidin ozgertildi. Shuninggha ishinip qalghan. Allaning Qur'anni chushurushtiki meqsidi insanlarni "ozeng uchun otlaydighan haywan bolma, bashqilarghimu ber" digenliktinla ibaret idi. Yiqinda ming uchyuz yil burunqi Quran Tepilghanliqi ilan qilindi. Ras bolsa uningda nimiler bardur? "Islam Dunyasi nime uchun bunche arqida qaldi?" Digen soalgha uningda jawap bardu?!.


DUD Teshkilati Sozchisi
[e-mail]

    - Bu maqalining axiri bar