DUQ, RFA we UAA Mesullirining Qilmishliridin Parchilar

[DUD Sozchisi]

"Sozge-Soz Kelse Atangdin Qaytma" - Uyghur Xelq Maqalisi

Bizde burun mawezidung xitayni“korush“ uchun ishek minip bijinggha yolgha chiqqan qurban tulumlar bolghan. Bijingni we mawni herqandaq bir xitaydinmu ashurup maxtap shir yizip naxsha iytqanlar bolghan. Resimi, heykilni tiklep qoysa butqa tazim qilghandek tazim qilip "Ishqa mangdim"dep ruxset soraydighan yillar bolghan. U mezgilde butun uyghur jamaiti bir mezgil azdurulup mawgha butqa choqun'ghandek choqundurulghan. Uyghurlarning bu tarixi tixi tunugunki ishlar.

Biraq chetellergg chiqqan uyghurlargha shuddi ordekke su yuqmighandek erkin dunyaning, musteqil milletlerning suyi yuqmidi. Buning sewepliri Herkimning ozige ayan. Chetellerde qulluqqa kondurulgen uyghurlargha yingi butlar tayyarlinip ustige herxil sir birilip aldimizgha qoyuldi.

Kishilik hoquqi depsende qilin'ghan, qul qilin'ghan uyghurlar kon'gen bu xil yalaqchiliq, qulchuluqlardin paydiliniwatqan siyasi hayankeshler, oxshimighan herqandaq koz-qarashni
Ret qilip, cheklep, xitay kuchigha, puligha tayinip tiximu iplaslishiwatidu.. Mustemlikichi hokmiran xitay millitining iqtisadi, teshwiqat ustunlikige Tayinip yalaqchi qelemkeshlerning,  „ alahide teklip qilin'ghan obzorchilar“ning medhiyeliri, shexsige choqunush terghibatlirining roli bilen butun uyghur Jamaitini yene bir mezgil azdurup butqa choqunduruwaldi. Bu xitay mustemlikesi astidiki uyghurlarning menggu qul qilinishining mohim alametliri. U uyghur jamaitini bir mezgil azdurup uxlutalaydu . Eger metbuatni tutup turghanlar oktichi tonumisa we bashqilarning sozlesh hoquqini cheklise u halda uyghurlarning yoqulush terepke mangghanliqining ochoq Bishariti bu bolidu!

Sidiqhaji rozi qatarliqlar bilen Ghulam qatarliqlar arisidiki adaletsiz munazire ustide sozlimekchimen.

Uyghurlar yingiche salam birishni tixi bilmeymiz. Herqandaq ademni, uyghur dushmenlirini, qanxor satqunlarnimu qirighanla bolsa hurmet qilidighan"ademgerchilikimiz" bar. Emma 80 ge kirgen jinayetchi, qatillarni amirika we bashqa doletlerde olturup jazalaydu. Omumen "pishqedem"lerni hurmetlimigenlikimizni eyipligen ablikim baqining yazmisi qirighan xitaynimu hurmetleshke chaqiriqtin ibaret.

"Meniwi animiz" rabiye qadirning yoldishi - meniwi pishqedem „obzorchi“s.Rozi sen kim? Men kim? Ikkimiz adalet taraziisda tartilip baqayli! Men tarazining bir pellisige basqan haman sen u pellisidin sekrep uchup kozor ayaling rabiyeni erkin eysa pudep chiqirip qoyghan yerge Chiqip qalisen. U yerdin chushelmeysen. Sen we tereptarliring kishilik obrazini buzushqa urunup insan qilipidin chiqip "qarighu" dep Haqaret qilip toxtimighan hujum nishaning ghulam zulpiqar we bashqa herqandaq bir pak uyghur u tarazida mendinmu ighir kilidu. Sening nege Sekraydighanliqing ozengge ayan. Herqandaq xataliridin qeti nezer ghulam bir uyghur qelemkishi. Sendek xitayperes qelemkesh emes!

Dud we bashqilarning yazmiliri bu torbettin ilip tashlandi. Sening ghulamgha yazghan eyipleshliring, haqaretliring del bu qitimqi saylamning aldinqi tengshiki ikenliki ashkarilandi. Qeni tunugunki yazmilar? Sen we kozor xotonung bu torbetning mesulighu?

Sini sen dimey, sile diyishke qiyiq herkim. Men hem. Chunki sening qol astingdiki bu torbette bashqilarni kushkurtup peqirni” tili bir yerdin chiqidighan 4 uyghur birliship uni olturiwitinglar, bolmisa ikki putini bir otekke tiqip bijinggha iwetiwitimiz” dep ilan chiqirilghan idi. Sen u qatillar bilen tiling bir xitay terepke uzundin biri qiysayghan birisen. Bijinggha iwetiwetkenliring az emes. Shundaq turup sen Qatilni "siz, sile yaki hurmetlik" deydighan kim bar? Pishqedemlerge hurmet sendek qatillargha qandaqmu uyghun kelsun?

Sening yazmangni oqudum."Sihri kuchke tolghan eserler iken" dep yazghan yaghchi- sen ozengdek turisen. Pah, sihri kuchungni sining! buni yazghan ozeng bolmisang, bashqa biri mini mesxire qiliwatidu dep bilmemsen? Hey, bayqush adem!

Sen "erkin eysa shinjangni 3-qitim xitaygha satti" dep maqale yazghan sidiqhaji rozi iding. Uni ilan qilip bolup Amirikidin birish -kilishingni erkin eysa kotergendin kiyin perhat yorongqash riyasetchi bolop orunlashturghan u-tw  sehniside Rabiye qadirgha erkin eysa lukcheklerche jinsi chiqilghanda ghing dimiding. Rabiyege duq reisi digen mensep keldi.Sen " erkin eysa satmidi" dep yiniwalding. Keyningge yanding - hey "pishqedem" yan'ghaq." 3-Qitim xitaygha satti" diginingge Erkin eysa xitay qoli bilen sendin och aldi. Sen qanchinji qitim satqan bolisen?

Bu aylarda pawluwning "tedriji tereqqiyat" tiorisi her yerde sozliniwatidu.Sen insanlarning keynige tiz tereqqi qilishning tiorisini keship qilding. Barikalla sanga "pishqedem"- ustaz. Oz ayalini nechche yuz uyghurning koz aldida bir  lukchekning rezil waste qollunup, ixtiyarliqi bolmighan ehwalda, qoli bilen zalning u burjikini korsutup zorluq bilen soyuwilishigha qandaq bir uyghur yol qoyup, Chidap turalaydu? U siningla ayaling bolsa meyli idi. U ablikim baqi, perhat muhemmet, "mekke muxbiri"larning way anam dep Poqini maxtap halwa qilip, uyghurlargha "meniwi ana" qilip qoyghan ewliyasi emesmidi?

Trt gha chiqip: "chin milliti qaltis mediniyetlik, kuchluk..."Digen bir eblex  silerning ananglarni shunchilik depsende qilsa siler turdi Ghojigha oxshash qarap turdunglar. Biz qarap turmiduq. Shunga tingilghan bizning ana bolmisimu uyghur lata tijaretchisi ayal bolghanliq sheripige uning Ippitini ashkare sorenda qoghdash burchimiz. Tongguz yigen tumshuqini"meniwi ananglar"ning ippetlik yuzige surkise maqul deydighan qandaq
Uyghurlar senler?

Uyghurlarni moshundaq haqaret qilip, koldurlutup oynishamsen -hey satqunlar! riyasetchi qelemkeshler! senchu?-Hey tijaretchi ayal! U eblexning iplas yuzige neq meydanda kelturup bir testek salalmighan saxtikar ana! sini kimlerning qolongni tutup qoyushidin, "Sehniler"ge chiqirip xitaydin nep ilishidin  qeti-nezer, uyghurlarning sanga qaraydighan kozi yoq.

5-Yul xitay qirghinchiliqi harpisida sen "uyghurlar musteqilliq telep qilmaydu"dep dunyagha jakalighandin kiyin Uyghurlarning kozi bir uyghur ana kordi. Xitay tankisigha qarshi hasa tayaq bilen qorqmastin yurgen u heqiqi uyghur ana uyghurlarning kozige Chushti. Sen kimsen?

Oqurmenler, yuqarqilar zormu-zor maxtalghanlarning exlaqi buzuqluqlirining birla misalliri. Ishning mohim teripi erkin eysa, s.Haji rozi we perhat, ablikim baqi, Omer qanat we xitay bayanatchilirining yazmiliri diqqet qilinsa yolni azghashturidighan, diqqetlerni burmilaydighan, uyghurlarni palaketke zorlaydighan pirinsipal jinayetler Bilen tolghan. U tupeyli biz keynige kitiwatimiz.

Bularning ilgiri surmekchi bolghan asasi idiyesi bek ochuq. Ularning bana-sewep toqughanliridek - xitay kuchluk dushmen bolghanliqi uchun ajiz reqibi uyghurlarni "tinchliq",  "xitay birliki", "ittipaqliq", "sohbet",  "junggo dimokratiyesi uchun koresh qilish" ...Lar arqiliq xitaygha yem qilip birishtinla ibaret. Buni kim inkar qilalaydu? Qarshi bashqa bir nerse diyeleydighan barmu?

- Bar, peqet haqaret bilen, tohmet bilen bir nerse deydighan eblexlerla bar! ular dolimizgha chushken qurutlar..

Bu torbette s.Haji rozi we perhatlarning yazmisigha qarshi birilgen eyipleshler, reddiye we pikirler arqa-arqidin ilip tashlandi. Reddiyege qarshi haqaretler ilip tashlanmidi. Uaa mesulliri moshu derijide iplasmu? Buning ozi xitayche zalimliq. Dimokratiye we uyghur erkinlikige qilin'ghan  dushmenliktin bashqa nime?

Rabiye qadir xitay turmisida bergen qesemdin erkeklerche yanmidi. S.Haji rozi uyghurlargha "erkinlik, dimokratiyeni xitay bilen tinchliqta bille yashapmu qolgha kelturushke bolidu"-digen obzorining sinariyesini yiziwatidu, uni kuchep terghip qiliwatidu. Uning barliq yazmiliri „teypunem“ning waxtidiki kona gepler.  „Milli burjuaziye“dep maxtighan "xinim rabiye"- bala-chaqiliq, boytaq, ishsizken dimey bichare uyghurlardin 500 Dollardin adem bishigha siliq silip qoymichiliqni bashlidi. Milli burjuaziye moshundaq bolamdu? "Pishqedem" rozi, milli burjuaziye mafiyemu? Bashqilargha yizish imkani bu torbette yoq. Sozlesh radioda yoq.

Radioning esli bashliqi xitay "Qurban weli", uning ayali qaraxitay, qizi qara xitay- tigidin xitay qurban weli rfa,duq, uaa ning Etiwaliq erbabi. Bu nime uchun?. Uning 20 yildin biri "gipi yoq"- birla jungyanggha yollan'ghan "maxmut qeshqiri maziri dokilati"bar. Bek yoshurun hich gipi yoq, emma ishi choq... U ish bash ridaksiyeliki we nazaritini qilghan rfa ,duq larning bugunki epti-beshirisi.Rfa gha „teklip“ qilghan "obzorchilar" we qelem bilen satidighanlarning bugun ashkare bolghan epti-beshirisi. Wehimilik ishlar ete bir-birdin sokulup chiqidu.

UAA, DUQ, RFA larning mesulliri bir qotandikiler. Bu insanlar xitay sayisida Bashqilarni qorqutup menla sozleymen depla keldi. Oxshimaydighan koz-qarashtiki uyghurlargha yawropada, amerikada, turkiyede turup soz qilish, yizish erkinliki bermeywatidu- yu, xitay uyghurlargha qandaq bersun? Kimingni maymun oynutisen?-Deydighan uyghur yoq! Buninggha nime dep jawap birisen qurban weli teklip qilghan „obzorchi“lar- perhat altiden bir (yorungqash), ablikim qalighach baqi?, Sidiqhaji. Rozi Yan'ghaq...Lar.

Bu torbette xitaylar bilen sohbet ilip birildi. Adettiki bir xitay bilen uning siyasiyunliri torbet mesulliri teripidin cheklenmestin etiwarlinip herqandaq gep-sozlirige ruxset qilindi. Butun situnlar bezide xitay gizitige oxshapla qaldi.Uni uyghurlar oquyalmaydighanliqi bilen bularning perwayi -pelek boldi. Bular kim?
 
Emiliyette bugun hich-bir xitay uyghurlarning musteqilliqi, kishilik hoquqi we milli mawjutliqini yaqilap sozlep baqmidi.

Bu torbet uaa "jungyang", awtonum rayunning mustemlike siyasetlirini, uyghurlargha qorqunch salidighan tehditlirini teshwiq qilipla keldi. Biraq chetellerdiki shunche kop uyghurlarning we teshkilatimiz  dud din ibaret girmaniye doliti qanuni ruxset Bergen 9 yilliq teshkilatning mes'uli we we rehberlirining maqalelirigha ruxset bermey keldi. Ilham toxtigha xitaylarmu bundaq cheklime Qoyalmighan idi. Duq ning teliwi bilen kiyin qoydi. Chetellikler  duq din "ilham toxti"ni tapalmidi. "Babur jasus"ni tapti. DUQ gha "ha"keldi. Xitay duqning teliwini derhal orunlidi...

Emma "yaman"larning isyanliri uyghurlar choqunup kelgen erkin eysa bashliq butlarni, kozur meniwi sapallarni chiqip tashlidi.... Choqundurghanlarning heddini bildurup qoydi. Yingi yol, yingi qarashlar otturigha itildi. Ozimizni islah qilmay, meghlup bolghan yolda mingiwirishke bolmayti!

Eger sidiqhaji.Musa we bashqilarning yazmilirida xataliq bolsa korsetmey turup perhat yorungqash bilen ablikim baqilargha oxshash: " bir ayalni bir ay oyge soliwalghan", "qarighu", "bir kozi qarighu" dise bu haywanliq bolmamdu? Reddiyege jawap qayturalmay insanning jismani eyiwini ichish, haqaret ornida qollunup miyiplarni pes korush, xorlash dimokratik doletlerdila emes yiza- qishlaqlirimizdiki oqumighan uyghurlirimizdimu korulmeydighan ish. Bezi doletlerde bu haywani eblexliqqa olum jazasi birilidu. Bu qilmishlarning igiliri xitay xotundin bolghan "alptikinler" we ularning shermende Qelemkeshliri bolup, mikrosoft internet merkizide hergiz ochup ketmeydu. Ete-ogun ular hichkimge sir emes bolop qalghanda bu adem Siyaqidiki haywanlar jazasini tartidu. "Shinjang xitayning altiden biri" digen bu tip satqunlar uyghurlarning miliyunden birigimu teng kelmeydu.

Uyghurlarni unutqan dunyani amirika bilen birge qoshup xitaylar qorshawgha iliwatqanliqi bilinmekte. Bu noqta 1992-yilda istambulda ilan Qilin'ghan  "Uyghuristanning buguni ottura asiyaning etisi, rosye we yawropaning oguni"selewhelik maqalede ochuq sherhilen'gen. Bugun qazaqlar "uyghuristanning etisi bolmaymiz"dep xitaygha qarshi namayishta tolighan shuar -qazaqistanning milli shuari bolup qaldi. Dunyaning shuari bolup qalghusi.

(maqale uchun bu tordiki "Uyghuristanning buguni ottura asiyaning etisi" namliq maqaligha baq)

DUD Teshkilati reisi
Sidiqhaji MetMusa (Diplum Arxitiktur)
[e-mail]
Tel:[phone]