Epsus, Ming Epsus

[Elqut]

Epsus, Ming Epsus

Memet Toxti

Rushen halda korulgen shuki biz texi teshkilat quralmaptuq. Bir teshkilat nami tepish bilen uning ustige bir reis, etrapigha bir qanche xadim, emirdin chiqmas bir teptish we ustige bir qancha unwan qadalghan bir top kishilerni toplap mana bu teshkilat depla otup kitip beriptuq. Netijide bu teshkilatmu bashtikining keypi xayishi boyiche bashqurulup teshkilat wezipisini aqturghan “artis” rolini ijra qiliwitiptu. Uning ustige bu bash tajimizmu xelqning uzundin buyan korsetken soygu- hormitini susistimal qilish derijisge yetip ozining birdin bir imtiyazliq shexs ikenlikige, esla nazaret qilinalmaydighanliqigha, xataliqlargha koz yumulishi, sukut qelinishi kireklikige, esla itiraz, tenqit, teklip digendek insanni “kichik chushuridighan”, ozining “ghiyabi- sirliq obraz”ini xunukleshturidighan herqandaq “selbiy” pikirlerge qolidin kilidighan barliq taktikalar bilen taqabil turup, oz textini menggu saqlaydighanliqigha iman eytqan bolsa kirekki, yashawatqan demokratik dewletlerdiki eqelli teshkiliy qaidiler, teshkilat nizamnamisige chong herpler bilen mixlanghan “demokratiye, kishilik hoquq, pikir erkinliki, diniy erkinlik” qatarliq teshkilat ghayisidiki yetmekchi bolghan prinsiplarning yerige kelgende peqet Xitayghila qaritilghanliqini, biz teshkilat dep qurghan bu qurulma’ning beshidikilerning ozi yaqturmighan her qandaq shexis we pikirge nisbeten her qandaq chakina, qebih wastiler bilen qarilash, sesitish elip berishning qobul qilghili bolidighan, maqul bir herket ikenlikini xelq alemge uqturiwatidu.

Mana bu del biz “Toxtang Xenim” deydighan QIZIL SIZIQTUR. Bu qizil siziqtin halqighan herqandaq qilmish, meyli ruhaniy perishte we yaki diniy lider bolishidin qet’I nezer, kimdin kelse kelsun, ozimizge tughulushimizdin Allah teripidin berilgen muqeddes ghururimizning qoghdulishini, mudapiye qelinishini zorur halgha kelturidu. Xitaylar teripidin xorlanghan insaniy ghururimizning yene kilip bashqilar teripidin ayaq asti qilinishigha sukutte turalmaymiz. Herkim bu Qizil Siziq”tin halqimaqchi bolidiken biraz oyliniwalghini eqilliq ish bolidu.

Intizamsiz, ehxlaqsiz birining zorawanliqi hergizmu teshkiliy idare, teshkilat bashqurush dep izahlinalmaydu. Bu bir kisellik, we eng eghir rohiy kisellik alamitidin ibaret.

Bir teshkilat we insan hujeyrisige ige herqandaq shexs xataliq otkuzidu. Bu bizge Adem Eleyhissalamdin kelgen miras. Qurani Kerimning bayanida, Janabi Allah Adem Eleyhissalamni jennettin yaritip yerge chushurgendin kiyin, barliq riziqlardin ozuqlunushini likin korsutulgen bir Alma derixidiki miywige chiqilmasliqni tapilaydu. Likin Adem Eleyhissalam sheytangha ezip shu Alma derixidin alma uzup yeydu. Yeni bu misal korsitiduki xataliq otkuzush insanning yaritilishtin bashlap bar bolghan we qiyametkiche dawamlishidighan bir muqerrerliktur.

Likin jiddi bir insan bir xataliqni bayqighan haman derhal uni itirap qilip tuzutushning koyicha chushidu we bu xataliqning yene bir qetim sadir bolmasliqi uchun tedbirlerni alidu. Eger otkuzulgen xataliq milletning menpeetige chitishliq bolghan bolsa bu teximu jiddi bir ishtin direk beridu. Esla we esla bu xataliqlarni korsetkenlerning, elinghusi chare tedbirler heqqide pikir bergenlerning peshigha chushup ularning izzet abroyigha, aile tawabatigha chakinilarche tuzaq qurmaydu, sesitish paaliyitige arlashmaydu. Eger bu xil tunjuqturma kampaniyesige arlashqan bolsa bu teshkilat we shexs ozining layaqetsizlikini, supetsizlikini, hayasizliqini, we exlaqsizliqini jumle alemge ilan qilghan bolidu. Mana bugun koruwatqanlirimiz shuningdin ibaret. Muhajirettiki Uyghur tarixi bundaq chakiniliqni kormigen idi we okunush bilen, epsuslinarliq bilen shahit boluwatidu. Bu qebihliqning tesiri we derijisini teswirleshke, bir teshkilat we rehber bilen bu exlaqsizliqlarni bir ramkigha chushurup tesewwur qelish kelturgen bu rohiy azapning salmiqini teswirleshke tilim ajizliq qilidu.

Bir teshkilat esla we esla oz xelqining mensuplirigha qarshi “sesitish we tunjuqturush” kampaniyesi yurutmes. Ozining dushminining kim dostining kimlikini esla esidin chiqarmas. Dostqa hich bir waqit dushmen muamilisi rawa kormes. Yoq yerdin hiyle-mikir we yalghan-yawadaq oydurmalar bilen, insanning eqlini lal qilghudek chakiniliqta ozining qerindishini “Xitay Ishpiyonigha, oz dawasining eng mohim terkiwi bolghan teshwiqat organlirini An quanting” qurghulirigha chatmas, chatalmas. Bu qilmishni ishligen kishi dawadiki salahiytinila emes belki eng eqelli insaniy salahiyetni, supitini yoqatqan, rohiy qurulmisi eghir derijide meyip bolghan biridur. Normal hich bir kishi bu sarangliqni eqlining uchigha kelturmes.

Burun sadir qilinghan xatalar wehimdi, hetta milli dawagha ihanet derijiside eghir idi. Likin bu qilmishlargha qarita, nechche waqittin buyan dawamlashqan mesuliyetsizliklerge qaritilghan tenqit, teklip berguchilerge chaplanghan hem uzliksizlikke hemde qestenlikke ige bolghan bu "qarilash Sesitish we tunjuqturush” kampaniyesi sebirning chekini eng axirqi noqtigha qistighan bir qilmish boldi, hetta kechurgusiz bir qilmish boldi. Burunqi xataliqliri tejurbisizlikning, bash-bashtaqliqning we mesuliyetsizlikning mesuli deyishke bolatti. Bu qetimqisi bolsa uchigha chiqqan chakiniliqning, shum niyet we qestenlik bilen yughurulishi, we eger diqqet qilinmighan, adli elinmighan teqdirde kelguside xelqimizni, dawa dostlirimizni yene qanchiliq eghir kulpetler kutup turghanliqining jiddi xewerchisidin ibaret. Meni chochutkenmu del shudur. Likin oyunning eng axirqi perdisi axirlashti. Bu oyunni xelqimiz emes belki bash tajimiz ozi axirlashturdi. hich bir dushmen birsini bunchilik osal ehwalgha chushurup qoymighan bolar idi. epsus, ming epsus.


http://www.uyghuramerican.org/forum/showthread.php?t=19398