* Hangwaxti - hangbaqtidin kelgen. "hangwaxti"- ikki yarning otturisidiki chungqur boshluqqa bengwashlarche qarighan adem yaki azghan insanlargha qarita iytilghan soz.
* Hang- kelkundin yaki qurup ketken deryadin qalghan chungqur sayni bilduridu. Hang-ikki
qir(yar) ni ilip ketken kelkundin peyda bolidu. Wetinimizde "Kokyar" (Qaghiliqta), "ikki Yarning otturisi" (Qeshqer Tumen Deryasining su uzulidighan qaynami) qatarliq kop "Yar"lar bar.
* "ikki yar" diki yar- birnersining yirimi digen menaghimu ige. Kelkun kelmeste u "kokyar"ning ikki qeri -bir butun idi. Kelkun uni ikkige ayrighan.
* Yarim (yerim), ikkidenbir (1/2), birdin yirimni ilish, ikkige bolush ... Tengdash manaliq sozlerdur. "sen mining Sarim ) Soygunum )" diki "Yarim" - sen mining yirimim digenlik.
* "Yargha Yar kirek bolsa, Qol silip kilip kiler bundaq" - bu Uyghur xelq naxshisi - ikki Yarning qoshulishdin ibaret muhebbet heqiqiti(Pelsepe)ni ipadilimekte.
* Pelsepe - Girikche soz bolup Flos(qoshulush) we Sofiye (Ashq, Muhebbet) - digen ikki Sozdin tuzulgen. Uyghurlarda "Sofiye", "Muhebbet" digen Isimlar bar. "Ashq" digen Isim yoq. ... "Muhebbet" Parische soz.
* "Kelile-Demile" diki meshhur "Yilan hikayisi" kelkunde halak bolushqa duchar bolghan Sachqan we Yilanning serguzeshtiliridin ilin’ghan.
*********
Banu Avar Uyghur we Kurtlerning "Yilan"gha Isilghanliqini, Mustapa Kamal Ataturkning "Yilan"gha isilmighanliqini sozligen . Men undaq enmes ikenlikini yazghan we bu Torda ilan qilghan idim.
http://www.guncelmeydan.com/pano/rabia-kadir-kimdir-dogu-turkistan-halkini-temsil-edebilir-mi-banu-avar-t33744.html - diki Turkche Maqalini Uyghurchigha Terjime qilghan idim. yoqulup ketti. Hang-Tang qaldim. Hangwaxti boldum.
S.H Metmusa(Diplom Arxitiktur)
malik-k@web.de
Locked
