Islam Dinimiz we Musteqilliq

[DUD Sozchisi]

Islam Dinimiz we Musteqilliq

Otken esirning bashlirida islamning ghimini yigen tatar alimliri 1700-yillardin kiyinki bir izda toxtap qilishqa nisbiten ghulghula qilishqan, yingiliq we islahatqa Kirishken idi. Islam alimlirining ortaq suali - « islam dunyasi nime uchun arqida qalidu? Yawropa nime uchun bunchila ilgirlep ketti? Bu halgha nime uchun chushtuq»? -Digenlerdin ibaret idi. Tatar alimlirini rahetsiz qilghan bu suallar bugun yene sual pitiche qalmaqta.

Penjap olkisi reisi_ arip nikayi turkiye dolitining pirizdint wekili yasin xatip oghli bilen koroshkende: «dolitingizlarni mollilarning qoligha tutquzup qoymanglar."_Dep agahlandurghan.

U :-«bu Mollilar Din niqawi astida mechitlerde Adem oltoriwatidu,... Ular ibadet qilghan bolop deslep mesumane herket qilidu, kiyin din niqabi astida saxtepezliklirini chiqiridu. Ular bizdiki sunni mezhebni uchke bolop tashlidi. Emdi hemmini oz_ara ghewghagha saldi. Hazir pakistanda qilghanliri budur. Oylerde we mektepte din sawadi birimiz. Yene ayrim dinchigha nime ihtiyaj bar?... Bizde mollilar in'gilizlar bilen birleshti we bizge qarshi hindilargha yardem qildi.

Islam dinigha nisbiten gep-soz we herikette diqqet qilish kirek. Uyghurlarda islamning omumlushup bugunki halgha kilishi uchun ketken bedel hemmimizge melum. Uyghur millitimizning dini-itiqadigha hormet qilish herqandaq bir uyghurning burchidur.Emma musulmanmen, bugunmu ming yil burunqi eqil, chare bilen erepche yotulumen dep ozimizni islahat qilmay, jahilliqni ozgertmey yuriwersekmu bolmaydu.

Musteqilliq korishimizning mexset nishani-shuari- wetinimizdin xitaylarni qoghlap chiqirip, musteqil dolitimizni qolgha ilishtur. Eger musteqilliq korishimizning mexset nishani, shuari- xitayning mustemlike tuzumi mawjut sharayit astida aldi bilen molla-ishanlarning sheriyet tuzumini ornutumen diyilse ularrning arqisida xitay bolghan bolidu. Yaki u ozi xitaydin bolghan bolidu. Arimizda bundaqlar bar. Kattisi hazir chiqidu.

"Hey kapir uyghur, hey milletchi uyghur" dep chaqrisa otturigha chiqidighan kop bolmaydu. Emma "hey musulman uyghur qirindashlirim xitaygha qarshi qozghulunglar"- digende otturigha chiqidighanlar kop bolidu. Islam dini uyghur hayatigha singip ketken, tesirchanliqi kuchluk itiqattur. Rialliq rehimsiz pakittur. Uni ret qilish, bu itiqattiki uyghur xelqining bishigha kelgen balayi-apetlerning sewebini islam dinigha itiqat qilghanliqigha donggep korsetken uyghur dushmenlirining shumluqidur. Ular bugun radiyoning, teshkilatlarning, tor betlirining Hormitige sazawer bolop kelmekte.

" Uyghurlar islam dinigha itiqat qilmisa boptiken...." - Buni sozligen kishi lenjuluq bir xitay ayalning oghli - erkin Isa (alip tikin)dur. - "Hormetke sazawer" erbap bu arqiliq nime dimekchi? Nime qilmaqchi?

Sehnidiki siyasiyonlirimiz, tehlilchilirimiz, kormigen chushke tebir bireleydighan palchilirimiz yalghanni maxtaydighan qoshaqchilirimiz, ozini eng ixlasmen musulman bashqilarni kapir dep yeklep tor bitige yolatmaywatqan adminlar buninggha nime derkin? Dep oylash ketmeydu. "Shohret osman'gha nezer" digen yazmini oqusingiz ularning nime deydughanliqini bilisiz.

Dud teshkilati istoniyede xitaylar bilen sohbet otkuzgen erkin eysani uyghurlarning musteqilliqini tilgha almasliq sherti astida xitaylar bilen satqunluq kilishm tuzdi- dep eyipligende ular "heqqimizni xitaydin alidighan tursaq, xitay bilen sozleshmey kim bilen
Sozlishimiz? ". - Dep jawap bergen idi.

Talibanlar yiqinda afghanistanda xiristiyan dinigha otken yerlik bir afghanni gorege iliwalghan. Yawropa we xiristiyan dunyasi uni qutuldurush uchun dunyani seperwer qilip talibanlarning qolidin qayturup aldi. Bizdiki otup ketkenler yaki ketmekchi bolghanlar ichidin otup ketmeydu, qaytip kilidu. Beziliri jahil mollamlargha Yamanlap otup ketken bolishi kirek. Bu bir qismenlik, omomiliq emes, bir nechchila ademning ishi. Baridighan yirini, mexsidini, itiqadini pinhan tutqanlar az emes. Unchila endishe qilmay her kim ozidin koprek xewer alsa tuzuk bolghini.

Az bolmighan kurtler yiqinqi yillardin biri xiristiyan dinini qobol qilishti. We ming yil ilgiri xiristiyan iduq dep yurup iraqta Yawropaliqlarning pidayilirini jelp qilip Turkiyening ichidiki taghlirida ozi bilen Turk armiyesige qarshi urushqa jelp qildi. Ularning nimilerge ige bolighinini koriwatimiz.

Pelestin Musulmanliri kuchluk israil qarshisida pelestin koministliri)kapir(liri bilen birleshti... Biz bolsaq xitay, xitayperes we xitaydin bolghanlarni akidin chushurmey ep otimizu ozimiz bilen bet-bextliq)bextsizlik qilish( qilishimiz. Buninggha kushkurtqanlar xitayperesler!

Oz-ara surkulushtin saqlinish uchun kimlik ustide oylash, his qilish bek zorur. Allaning bendilirini xilmu-xil tilda sozlishidighan qilip yaratqanliqining ozi- allaning bendisige milletchi bol diginidur. Kimlik digen nime? Milletchilik digenchu? >..

DUD Teshkilati Reisi
Sidiqhaji.MetMusa
(Diplom arxtektur)
Frankfurt Germaniye

[e-mail]