OYLIGHANLIRIMNI YAZGHIM KELDI ( 46 )

[IHTIYARI MUHBIR]

QIZIM WIJDANGUL ERKIN SIDDIQ EPENDIGE ENG YAHSHI JAWAPNI BERDI




Mekke shehri bashqiche ozgiriwatidu,birdinla yoghinap ketti,nupus kopiyip ketti, tehi bir ikki yil ewwellerde bir nersige ihtiyajimiz chushse u nerse Mekkining u bashida bolsa hem mashinimiz bilen likkide berip elip kelettuq, chunki yollar bosh ,kengri mashina az idi.endi bir ikki yil boldi nerdin keldi bilmiduq bundaq jiq mashina ,uning ustige Mesjid-El Heremning shimal terepini cheqip-yiqitip,Mesjid El-Heremni yoghinitimiz dep,mulk igilirige nahayiti kop pul berdi, mulk igiliri toyup tiqilip ketti, hetta Mesjid-El Heremge yuz we ikki yuz metir kelidighan yerlerdiki chong yol boyidiki mulk igilirige metir kuwadirat yerge qarshilighida dewlet 120 ming Amerika dolliri etrapida qimmet pichti, elbette pichmaq asan bermek lazim ,beralmisa idi dewlet bu bahani pichmasti, dimek beralaydu we beridu we beriwatidu,maqul bu bayliq bu dewletke nerdin keldi ,? Elbette Nefittin,

1982-yili men deslep Mekkige kelgende dunyada Nefitning Tungining bahasi 12 Amerika dolliri idi, bultur 150 Amerika dollirigha chiqip hazir 50-60 Amerika dollirigha chushti, men daim yurttin Hej we Umre uchun kelgen Haji weyaki kadirlargha siyaset qilip mundaq deymen, bu yurtning baylighi asasen Nefittin kelidu.undaqta bu yurtta Nefit qaysi yerde bar,? elbette Nefit rayonida bar,maqul bu yurtning Nefit rayoni nerde,? Sherqi Dengiz Sahillirida,bashqamu Nefit rayoni barmu,? Asasen shu rayon, bashqa rayon yoq.undaqta bizning yurtta hem Nefit bar ,maqul bizning yurtta Nefit rayoni barmu,? Yoq. Bizning yurtta Nefit rayoni deydighan bir rayon yoq.Maqul yurtimizda Nefit bar iken, hem jiq iken, undaqta qandaq bolup Nefit rayoni yoq. Sebebi shu,:" Chunki bizning yurtta hemme yer Nefit rayoni, mehsus Nefit rayoni deydighan ayrim bir rayon yoq. " Yurtimiz Sherqi Turkistanndiki peqet Nefit baylighiningla bu yurtlar bilen olchimi mana shu.

Endi keleylik bundaq bay yurtimizning helqining ehwaligha,qarap baqaylik,yurtumizning bu baylighidin milletimiz zadi qanchilik behriman bolughluq,? igelligen hewerlirimizge qarighanda yurtta hazir Goshning kilosi 33 koydin 38 koyghichilik iken.oz yurtimizda ayda 400 yuan pulgha ish tapalmay hitay ichilirige mejburi yotkilip,u yerdimu ishligen ishi qarshilighida hitaylardin pulini alalmay, ippet-numusini yoqitip qaytip keliwatqan yuzminglarche yash qiz-chokanlirimizning ehwalidin shuni eniq bilimizki,yurtimizda tuzugirek gosh-yagh yep yashiyalaydighan nupus umumi Uyghur nupusining belki yuzde besh yaki onidur,qalghanliri yillap-yillap gosh-yagh yuzi kormey otidu. Nerni kolisa Nefit etilip chiqidighan bu kengri we bay yurtimizning ehwalishu,millitimiz bu bayliqtin hich paydilinalmaghliq.

Tehminen 20-07-1999-kuni bolsa kerek men bu kunni ,:" Oylighanlirimni yazghim keldi " namliq meshhur maqalemning (44 ) halqisida hem yezip otup kettim.hitaylar meni Urumchi 3- Doktorhanening udulida yolning qarshi terepide bir mehmanhanening 1-qewitide bir oyde soraq qildi.men shu soraqta hitaylargha gep arisida shundaq didim,:" Yurtimiz mana mushundaq bay bolghandin keyin eger siler yurtimizdiki chong-kichik,er-hatun her bir Uyghurgha kishi bashigha ayda 100 Amerika Dolliri ishlimisimu ayliq bersenglar, bu millet hergiz bolgunchilik hereketliri bilen shughullanmaydu, bularning qilghanliri ( 1 ) hergizmu siyasetke qizziqip bolgunchilik qilish arqiliq musteqil bir Sherqi Turkistan dewleti qurup chiqish emes,peqetla qattiq kembeghelchilikning destide jan songekke yetkenligidindur,"

Heliqi uch hitay we yenidiki bu uch hitaylarni bashlap oyumge kelgen hitay En Quan Ke sida ishleydighan mening Aqsuluq sawaqdashimdin, adette gepke arilashmay jim olturghan bir hitay, gep mana mushu yerge kelgende ishttik gepke ariliship ,:"shundaq qilsaqmu bu milletning ichidin,yenila bolgunchilik qilidighanlar chiqidu," didi. Men jim boldum.
Bu soraqta bolunghan buningdinmu bashqa gep-sozlerni asta-asta maqalemizning her bir halqisida yezip otup ketimiz.

Endi gepning poskallisini mening bu maqaleni yezishimgha sebeb bolghan weqelikke yotkeylik.
Bugun keche saet 12 bolghan waqitlar idi, biz aileche Mesjid El-Heremning etrapini aylinip keleylik. heliqi yiqilghan-orulgen yerlerni korup keleylik dep Mashinida Mesjid El-Heremning etrapidiki yollarda ketiwatattuq. Kichik qizim Wijdangul tonogun ikki yashgqa toshti. Mashining aldida anisining quchighida olturatti, bugun keche asmandiki aygha 21 bolghan kechisi. mening balilirim ikki tilliq, Uyghurchidin bashqa Erepchimu oz Ana tili. chong uch balam hetta Turkchinimu heli yahshi sozleydu we yazidu, kichik Qizim Wijdangulning heli obdanla tili chiqip qaldi, men we anisi Uyghurche sozleymiz, aka we achiliri Erepche sozleydu, birdin qizim Wijdangul asmandiki Ayni mashinining ichide olturup korup qaptu we shundaq tuz we ochuq qilip Erepchilep ," GEMER " didi. Kulushup kettuq, chunki mashinida ketiwetip asmangha qarash we asmanda senggilep turghan aygha diqqet qilish ,uningdin kongli lezzetlinip Erepchilep,Gemer yani " AY " diyish, tehi tonogun ikki yashqa kirgen bir bala uchun ziyade diqqet we eqil kerekturetti.umu yetmidi arqisidin yene tuz we ochuq qilip ," KESER " didi. Hangtang qalduq we hoshallighimizdin aileche hemmimiz Mashinining ichide chuquriship kettuq,mashallah-tabarakallah Allah qizimning eqlini ziyade qilsun, Amin,aman kozunglar tegmisun,:" kozi tegkenning kozige urimen,sozi tegkenning sozige urimen."

Men hoshallighimdin biihtiyar oz-ozumge waqiriwettim. we didim,:" Qizim Erkin Siddiq ependige eng yahshi jawapni berdi."

Erepchide ," GEMER " yani" QEMER " Ay digenlik bolidu,maqul bunighu tehi tonogun ikki yashqa toshqan qizim,akiliridin we achiliridin ugendi deylik, " KESER "sozinichu,? Elbette bu sozni bu eqilliq qizim ozi oylap didi, chunki KESER " Erepchide ," Sunmaq " digenlik bolidu.heqiqetende asmandiki Ay shu qaghda huddi Tolunayni otturidin sundurghandek yerim shekilde idi,asmandiki aygha qarap Tolun ayning yerim sheklini korup ,:" Ay sunuptu " digenni eqlige ekilish kop diqqet kerekturidighan ishtur,heli kishiler eqlige derhal ekilelmeydu.amma ishininglar bu ikki yashqa tehi tonogun toshqan eqilliq qizim Wijdangul, hich hiyalida yoq ehwalda ketiwetip asmandiki ayni korupla eqlige bu ayning sunghangha nohshash shekli keldi.we Erepchilep," Ay sunuptu " didi.maqul bu eqil tehi ikki yashliq qizim Wijdangulge nerdin keldi, Uyghur qizi bolghanlighidinmu,? Erkin Siddiq ependining diginidek Uyghurlar eqilliq bolghanlighidinmu,?yaq yaq, qet,iyen yaq,hergizmu undaq emes, Erkin Siddiq ependining Uyghurlar Eqilliq diyishi uning heqiqetende ishenchisi bilen diyilgen soz emes, gherez bilen diyilgen sozdur.

Bu soalning jawabi shu " Mening qizim Wijdangul eqilliq, amma Erkin Siddiq ependi digendek Uyghur qizi bolghanlighidin emes, bashqiche sebeb bilen, "

Undaqta biz towende bu qizim Wijdanguldiki eqilning sebebini we Uyghur millitining heqiqetende Erkin Siddiq ependi digendek hazirqi mushu milli qulluq ,milli yoqsulluq, Rohi chushkunluk, Turmushtiki bu qattiqchiliq, mana mushu we buninggha ohshash sebebler tupeylidin Uyghur millitining eqil terbiyesige kereklik bolghan maddi we ilmi imkaniyetlerdin yoqsunluqqa ohshash ehwal astida , bu milletning eqilliq bolushining mumkinmu,? Mumkin emesligini, bu milletning hazirqi yurtimizdiki bu siyasi weziyette eqilliq bolushining zalim Qizil hitay hakimiyeti uchun we zalim hitay milliti uchun paydiliqmu,? Yaki paydisizmu,? Ikenligini tehlil qilip Erkin Siddiq ependining Gherezlik halda Uyghurlar eqillik dep yazghan maqalesining yalghanlighini, peqetla Qizil hitay hakimiyetining Erkin Siddiq ependige buyrutqan maqale ikenligini ispatlaylik.

Undaqta biz aldi bilen Eqilning nime ikenligini ilmi tehlil qilip baqaylik,bir misal qilay,bir zamanlar men yurttiki yazghuchilardin, Ehtem Omerning bir kitabini oqughan idim, uningda Ehtem Omer ependi mundaq yazidu,:" Men yazghuchi we edip Zordun Sabirkamdin soridim,:" Zordunka,? nimishke biz Uyghurlarda bilimlik kishiler az,? Alimlar az,? eqillik kishiler az,? bashqa milletlerde jiq,? "

Zordun Sabirkam didi,:" Ukam Ehtem,biz Uyghur millitti her kuni ettigende achchiq chay bilen ,Quruq zaghranan yeymiz,qalghan ikki waqit tamighimizghimu nime tapsaq shuni yeymiz,tarihlerdin beri mana shundaq ottuq, bashqa milletler hettaki ettigenlik Nanushtisighimu yette-sekkiz hil tatliq-turumlar, mewe-cheweler Nan-Toghach Hesel-seriqyaghlani tiziship Nanushta qilishidu,qalghan ikki waqit tamighigha Qush goshliri, Dengiz mehsulatliri we bashqa jahanda barliki Nazu-nimetlerdin toluq behriman halette yep-ichip yashaydu, undaq iken elbette yimigen bilen yigen bir bolmaydude,ejdadlirimiz nime digen, yep tur,bek tur dimigenmu,?"

Dimekki bu hikayedin Eqilningmu yemek-ichmek bilen, ozuq-tuluk bilen zich we qoyuq alaqesi bar iken digen mena chiqidu,endi keleylik yene bir misalgha 1980-yili yaz aylirida men bir gezitta mundaq bir maqale oqughan idim.u maqalede dangliq Alim Albert Enishteinning eqli ustide tohtilip mundaq yazghan iken,

Terjumesi,:" Dangliq Alim Albert Enishteinning mengisi ustide tetqiqat elip barghan Anatomi Alimliri, bu dangliq alimning mengisidiki ozuqlandurghuchi hujeyrilerning,normal insan mengisidikidin yuzde yetmish tehimu jiq ikenligini ispatlidi,"

Mana bu maqalediki ilmi tetqiqat netijisidin biz shundaq yekun chiqarduqki,insanning eqilliq bolishi uchun insan mengisining saghlam bolishi shert iken.we insan mengisining saghlamliq derijisi qanche ustun bolsa u kishi shunche eqilliq bolidiken,endi insan mengisining saghlamliq derijisining ustun bolishi uchun insan mengisidiki ozuqlandurghuchi hujeyrilerning nispeti yuquri bolishi shert iken.

Mana bu misallardin biz shundaq yekun chiqirimiz, bir insan weyaki bir millet eqilliq bolush uchun insan mengisidiki ozuqlandurghuchi hujeyrilerni kopeytidighan ozuqluq madilarni waqti-waqtida,layiqi bilen we yeterlik yeyishi shert iken,yene bir hil diyish bilen disek,ilmi ozuqlinish shet iken.

Undaqta biz Uyghur millitide wetendiki hazirqi milli qulluq sharaitida bundaq insan mengisidiki ozuqlandurghuchi hujeyrilerning nispetini kopeytidighan ozuqluqlarni halighanche tepip,waqti-waqtida tepip yeterlik tepip yeyish, ilmi ozuqlinish,ettigenlik Nanushtimizda we qalghan ikki waqit tamaqlirimizda ,huddi dunyadiki bashqa milletlerge ohshash turluk nazu-nimetler bilen ozuqlunush qanchilik mumkin.?

Shu eniqki hich mumkin emes, mumkin diyish aldamchiliq,yalghanchiliqtur.

Yaki hich bolmighanda Erkin Siddiq ependini we shuninggha ohshash bir nechche oz kishilirini meqsetlik halda mana bugunki kunlerni kozde tutup chet-ellerge chiqirip oqutup, nispeten yahshi kun korsutup ,:" Kordunglarmu ey Uyghur millitining ichidin chiqqan milli bolgunchiler, Teroristler,Biz Hitay hakimiyeti we biz bu hakimiyetke sadiq Uyghur kadirliri oz millitimizge hich zulum qilmiduq, eksiche mana mushundaq Erkin Siddiqtek eqilliq ziyalilarni terbiyelep chet-ellede oqutup, Uyghur millitini uluq Zhong Hua millitining ayrilmas bir qismi qilduq," dep bu bichare miletke korengliship yurgen az bir qisim Uyghur kadirliri we Qizil hitay hokumetining ezilgen milletning aghzini yumush uchun meqsetlik halda pul tepip beyishigha koz yumghan az sandiki kontrolluq tijaretchi atlik qursaq baqarlardin bashqa milyonlarche Uyghur millitige hich mumkin emes,

Undaqta uyghur milliti eqilliqmu,? Yaq, jawabi shu " Uyghur milliti eqilsiz, " chunki bu Qizil hitay hakimiyetining biz Uyghur millitige yurguzgen milli mustemlike siyasetining meqsidi we muweppeqiyetinng netijisi,

Undaqta Erkin Siddiq ependi nimishke Uyghurlar eqilliq dep maqale yazdi, elbette bundaq yezish ozini eqilliq dep bashqilargha ishendurush uchundur, eger millet ach we eqilsiz bolsa Erkin Siddiqla toq we eqilliq bolsa hich kim bu gepke ishenmeydu shuning uchun,

Erkin Siddiq oz maqaleside shundaq yazidu,:" tehi 1976-yili men Uyghurchidin bashqa bir til bilmeyttim, we Aqsu Kona sheherning bir yezisida qayta terbiyege chushup yezida dehqanlar bilen bille ishligen idim," elbette u chaghlarda Erkin Siddiq ependi Uyghurchinimu yahshi bilmeytti, bu eniq, chunki Uyghurche kitap-gezitler yoq, uyghur tili sozlugi yoq ehwalda,Erkin Siddiq ependining oz tili bolghan Uyghurcheni yahshi bilishi qet,iyen mumkin emes idi.bir eghiz Uyghurche sozni bilmise kimdin soraytti,? Lutpullah Mutelliptinmu,? U zat 17-09-1945-yili olgen tursa, Nimshehit Armiye Damolla Eli Sayramidinmu,? Umu u chaghda olgen tursa,yalghan Uyghurchini bilimen diginimu yalghan, peqet anisining emchigini emiwetip ugenginiche bilidu, shunchilik.

Halbuki mendek Erkin Siddiq Ependining neziride eqilsiz hesaplinidighan Ihtiyari Muhbir : Mekke hem jenimda 1975-yili Liwanning paytehti Beyruttiki Amerika Uniwersitini oqup putturup tarihchi bolghan liwanliq Hiristiyan Erep bir tarihchining ,:" Ereplerning qisqiche tarihi " hitaychisi ,:" A LA BO TONG SHI " atliq hitayche 500 betlik kitabini diqqet bilen oqup tugetken idim. Halbu iken aridin 33 yil otup bu Erkin Siddiq ependining milletning ichidin chiqqan eng eqilliq Uyghur ziyalisi bolushi qanchilik mumkin,?

Yurtimizda qizil hitay hakimiyetining yurguzgen hata iqtisadi siyasetlirining zulumlirininhg netijiside putun hitayda her kim bolupmu 1958-1962-yilliri qattiq acharchiliq yashidi , bolupmu yurtimizdiki Bay nahiyeside yuzminglarche Uyghurlar qattiq acharchiliqtin shu yillarda achliqtin olup qirilip ketti,hetta Bay nahiyesining Sayram yezisida millet acharchiliqtin Eshek sutini hem ichishti, shuninggha Uyghur millitide hazir Bayning Sayramliqlarni korse ,:" Eshek suti ichken Sayramliq " dep zangliq qilishidu.

Mana bu Uyghur millitining ichidin chiqqan eqilliq Erkin Siddiq ependi del shu acharchiliq yillirida ene shu eng qattiq acharchiliq yashighan yurtta tughulghan,we yashighan, undaqta bu Erkin Siddiqning mengisining bowaqliq we baliliq hayatida shu yoqluq we acharchiliq sharaitta yeterlik ozuqlandurghuchi yemeklik maddeler bilen ilmi ozuqlandurilip, mengisidiki ozuqlandurghuchi hujeyrilerning nispetini normal uyghurningkidin jiq qilish mumkinmu,? Qet,iyen mumkin emes,

Eger Erkin Siddiq ependining shu chaghdiki shu yigini we ichkini bilen normal Uyghur millitidin eqilliq bolishi mumkinmu,? Mukin emes, eger mumkin bolsa ilim yalghan sozligen bolidu, elbette ilim yalghan sozlimeydu, undaqta Erkin Siddiq ependining Uyghur millitini we ozini eqilliq digini yalghan we yazghan maqalesi oz menpe,eti ijabi yazghan siyasi gherezliq maqalesidur.yani Qizil hitay hakimiyeti terepidin buyrutulghan maqaledur,

Undaqta Erkin Siddiq we Uyghur milliti eqilsiz,yaki bolmisa ilmi ozuqlinish imkaniyetliridin qizil hitaylarning zulmi sebebidin mehrum qalghanlighi sebebidin bashqa Amerika we Awrupa milletlirige nispeten kem eqil. hokum shu.bu ilmi hokum.bu hergizmu Uyghur millitige qilinghan haqaret emes,emeliyet .heqiqet.

Undaq iken,bu millet bu imkaniyetsizlikler sebebidin chushup qalghan bu kem eqillik ehwalidin qutulushning yolini qilish kerek,buning yoli shu,:" Wetenning mutleq azadlighi,Milletning mutleq Erkinligi,milletning oz yurtining bayliqliridin toluq paydilinishi,? "

Maqul Erkin Siddiq ependi eqilsiz bolsa qandaq bolup nechche Uniwersit oqup Amerikaning Nasada ishliyelidi,? buning sebebi ikki ,

1-huddi ozi oz maqaleside diginidek ,Purset, amma bu purset yurtimizda her Uyghurgha qet,iyen nisip bolmaydighan peqet Erkin Siddiqtek az sanliqlarghila mehsus purset,

2- huddi dangliq Alim Albert Enishtein digendek, Muweppeqiyetning yuzde 90ni tirishchanliq, qalghan yuzde 10 ni eqil.dimekki Erkin Siddiq ependi qattiq tirishchan, bu ras.buninggha hergiz koz yummaymiz.

Eger anche-munche yigen-ichkenge insan mengisi ziyade saghlam we insan ziyade eqilliq bolidighan bolsa idi, mening mengem Erkin Siddiqningkidin saghlam we men Erkin Siddiqtin eqilliq bolushum shert idi,chunki ene shu qattiqchiliq yillirida hem men we ailemiz, Heremdin kelgen bikarliq pulgha hitay hokumeti Bergen taghar-taghar Un-Guruch, Qen-gezek Gosh-Yagh bilen yashighan iduq.Heremdin kelgen bikarliq pullargha Gosh-Yagh,Un-Guruch,Qen-Gezeklerni normisiz,jiq-jiq berish qizil hitayning shu sharaitta yurguzgen milli siyaseti bolghanlighi uchun bizdek bundaq yashighanlar putun Uyghur milliti ichide milyonda bir iduq, halbuki mening eqlim hem ozumge aran yetidu,

Undaqta Erkin siddiq ependi nimishke ozini bundaq eqilliq koridu, yani ozini millettin ustun koridu,?ozini shu kem eqil millettin chiqqan adettiki eqilde bir Uyghur bilmeydu,? Buning jawabu shu, Erep millitide mundaq bir maqal-temsil bar,:" Insan oz eqlige qanaet qilidu, risqigha qanaet qilmaydu,"mana bu misal ijabi Erkin Siddiq ependi oz eqlige qattiq qanaet qilighliq.

Eger heqiqetende Erkin Siddiq ependining millet qanaet qilidighan sewiyede eqli bolsa idi, men bu yerde ozumni aware qilip bu yazmini yezip olturmayttim. Chunki men unchilik jahil emesmen.

Bir zamanlar bir Gheriplikning bir sozini oqughan idim, kimligi esimde yoq, u Gheriplik shundaq deydu,:" Oylighan kishi jahil emes," Heqiqetende Akademik olchigende Erkin Siddiq ependi bilen selishturghanda jahil heaplansam kerek, amma mana bu Gheriplikning olchimi bilen olchigende men oylidim. Men Uyghur kim,? Hitay kim,? Erkin Siddiq kim,? Men kim,? Buni oylidim. Erkin Siddiq ependi buni oylimidi, eger oylighan bolsa idi, u tor betliride yurtimizdiki charesiz Uyghur yashlirini qaymuqturup undaq maqale yazmighan bolur idi,weyaki ozimu shu maqaleliride eytqinidek yashimighan bolur idi. Oylighan bilen oylimighanning perqini u Gheriplik olcheglik.

Erkin siddiq ependi eger Eqlige qanaet qilmighan bolsa idi, Millitini bundaq eqilliq korup emes, eqilsiz korup, buning sebebining hitay millitining yurtimizni mustemlike, millitimizni qul qilghanlighining netijisi ikenligini ,bu milletning eqilsiz bolishining hitay millitige we bu zalim hitay hakimiyitige paydiliq ikenligini, egerde bu Uyghur milliti tarihtiki Erkin-Azade we etrapigha hakim yashighan waqitlardiki ejdadliridek oz yurtining bayliqliridin toluq behriman bolup, mengisining ozuqlandurghuchi hujeyriliri toluq we millet eqilliq bolsa idi, Zhong Nan Hai diki Wen Jia Bao, Hu Jin Tao larning rahet uhlishining mumkin emesligini chushunup yetip,millitim eqilliq dep emes,millitim kem eqil qaldi,menmu kem eqil qaldim,, bu milletni eqilliq qilimen disem ozumni – ozum aldap emes, heqiqetni otturigha tokup, yurtumni bizni kem eqil qoyghan zalim hitayning mustemlikisidin qutquzup, oz millitim oz yurtumda heqiqi Erkin yashap,yurtumning putun bayliqliridin toluq behriman halette mengisi saghlam, eqli putun, turmushi hatirjem bilimi ustun we yaki her qandaq yurtta bilim elishqa maddi we manewi pursetliri toluq,.qosh tilliq maaripqa ihtiyaj tuymay, taq tilliq maarip bilen oz yurtini ozi eng yahshi idare qilalaydighan ehwalgha ekilishim kerek dep maqale yazghan bolur idi.

Dawami yezilidu.: IHTIYARI MUHBIR : MEKKE


Men bu maqalemni 15-16-04-2009 kuni yerim kechide oyge kelip yazghan idim, tugimigen bolghachqa chaplimighan idim, bugun bu maqaleni bu yerge chaplashni layiq kordum, tehi maqalem tugimigen idi, oqughuchilarning birdin uzun maqalelerni oqushqa reghhbiti bolmay qelishini nezeri-diqqetke elip maqalemning qalghan qismini keyinki halqamda yezishni layiq kordum.

Erkin Siddiq we Uyghur millitining eqilsiz ikenligini keyinki halqamda tehimu tepsili tehlil qilimen.we eqilliq qilishning charelirini izdeymen.

Bu maqalemni oqughanlar heqiqetende Ihtiyari Muhbirning Erkin Siddiq ependi bilen qattiq shehsi adaweti bar iken dep qelishi mumkin , men Erkin Siddiq ependini hich korgenim yoq, tonumaymen hem,hich qandaq shehsi adawetim hem yoq, peqetla men Erkin Siddiq ependining yurttiki we Amerikidiki tor betliride wetenimizdiki Uyghur yashlirini Qizil hitayning paydisigha qaymuqturup yazghan oz qelimidin shehsiyetini,idiyesini we qilghan-etkenlirini oqughandin keyin mana mushu maqalemdiki koz-qarashlargha keldim, we bu kishini chet-ellerdiki eng chong weten we millet haini iken digen ishenchige keldim. men ishinimenki Erkin Siddiq ependi u maqalelerni bugunki kunde yazghan bolsa elbette jiq ozgertip bashqiche yazghan bolur idi, yaki bolmisa elbette buyrutilghan maqale shundaq yezilishi shert idi.

Men yene UAA tor bashqurghuchiliridin Turdi Ghoja ependige rija qilimen, bu maqalemni hergiz ochuriwetmisun, millet oqusun, korsun men pitne –pasatchimu,? Yaki heqiqetende bu yazghanlirim bilen Erkin Siddiq ependi we uninggha ohshashlar bilen bu tor betliride qelem kurishi qiliwatamdimen,

Men Erkin Siddiq ependige qiliwatqan bu qelem kurishimni, ishininglarki oz etrapimda hem shundaq kishilerdin ikenligige delil-ispatlirim barlarghimu ohshash qiliwatimen.chunki mening yashighan yurtumda Gherip elliridek Qizil hitay konsulhanesining alddigha balilirim bilen chiqip tuhum atqili yol yoq, yol bolghan bolsa idi, shundaq qilar idim, men weten we millet dawasini mana bu yol bilen qilishni ozumge wezipe bilgen bir kishimen, hergizmu gherezlik bezi bir weten we millet hainlirining we yaki meni shehsen dushmen bilidighanlarning diginidek Internetning aldida olturiwelip quruq po atidighanlardin emesmen,weten dawasi her bir Uyghur uchun qeriz hem perizdur, her qandaq shert-sharait astida qilalighanche qilishi shertur.eksiche qilish milli hiyanettur.

Belkim beziler diyishi mumkin Erkin Siddiq ependi ozgerdi sening bundaq artuq walaqlishing hajetsiz ,:" Hijiqiz towbe qilsa qongi qoymaydu, " meningche weten hainliri ozgermeydu, ErkinSiddiq ependi u maqalelirini yazghili tehi besh yil bolmidiki,


IHTIYARI MUHBIR : MEKKE



( 1 ) Not,: bu yerede gep 1990-yilidiki Barin weqeside boluwatatti,IHTIYARI MUHBIR
 

[IHTIYARI MUHBIR]

  " Halbuki mendek Erkin Siddiq Ependining neziride eqilsiz hesaplinidighan Ihtiyari Muhbir : Mekke hem jenimda 1975-yili Liwanning paytehti Beyruttiki Amerika Uniwersitini oqup putturup tarihchi bolghan liwanliq Hiristiyan Erep bir tarihchining ,:" Ereplerning qisqiche tarihi " hitaychisi ,:" A La Bo Tong Shi " atliq hitayche 500 betlik kitabini diqqet bilen oqup tugetken idim. Halbu iken aridin 33 yil otup bu Erkin Siddiq ependining milletning ichidin chiqqan eng eqilliq Uyghur ziyalisi bolushi qanchilik mumkin,? "



Tuzitish, yuquridiki jumlilerdiki ,;" A La Bo Tong Shi " digen Hitayche kitapning Uyghurchigha toghra terjumesi,;" Ereplerning umumi Tarihi " dur.


IHTIYARI MUHBIR : MEKKE