|
|
"Qum basqan sheher" romanidin hékmetler
Danishmen éyitqandek: sözni éghizdin chiqquche adem bashquridu, éghizdin chiqip ketken söz ademni bashquridu.
Herqandaq padishahning texti partilashqa teyyar turghan wolqanning üstide bolidu.
Dunyada shah ordiliridinmu sirliq orun bolmisa kérek. U yerde her küni, her sa’ette ajayip oyunlar oynilip, qiziq ishlar sadir bolup turidu, kéyin tarixchilar yüz bergen bu sirliq weqeler toghrisida tarix putishidu. Lékin, bizgiche yétip kelgen yazma xatirilerning zadi qanchiligi rast! ? … buninggha birnéme démek tes. Qanliq jengler ötüp ketkendin kéyin, ghelibe qilghuchilar aldi bilen yézilghan tarixlarni közdin kechüridu. Özini bézep körsitidighan sehipilerni qaldurup yaki toluqlap yazdurup, jinayet izlirining hemmisini öchürüp tashlishidu. Tarixning yézilghan qisimlirdin téxi yézilmighan yaki yézip öchürülgen qisimliri chinraq bolidu.
Shahlardin shapa’et kütüsh exmeqning ishi. Hökümranlar öz sirini bilgüchilerni hemmidin burunraq közdin yoqitidu .Bezi hökümranlar gepni az qilidu. Bu ularning danaliqidin emes, heywisini ashurush üchün shundaq qilidu. Ün chiqmasliq ularning bilimsizligini, sawatsizliqini yoshurup qalidu. Ölük némishqa sürlük? Chünki u sözlimeydu.
Allah eng yéqin bendilirining béshigha eng müshkül künlerni sélip sinaydu. Uning dawasini yaratqan igem oylimighan bir küni, xilmu – xil sewepler bilen yetküzidu.
Bu alemdiki ishlar éqin sudek bir – birige uliship ketken bolidu. Bir weqening dawami haman ikkinchi bir weqening béshi bolup chiqidu. Shah ordisi özining menggüge sükütke chöküp turidighan égiz tamliri, qosh – qosh derwaza, rengdar rawaqlar, neqishlik tüwrükliri bilen kishige tolimu sirliq we seltenetlik körünidu. Emeliyette u pütün pitne – pasat, azarchiliq we wehimige tolghan makan.
Emel nazliq xotun’gha oxshaydu. U, güzel we wapasiz kélidu. U, héchkimge, hetta shahlarghimu menggü baqiwende emes. U, qolgha kélidu, yene qoldin kétidu. Emel tutquchi bu heqiqetni textning égiz pelempeylirdin domilap chüshkendila andin chüshinip, nurghun ishlarni xata qilghanliqigha hesret chékidu. U chaghda u kéchikken bolidu.
Baghlaqta turghan it téximu ghaljirliship kétidu, qepeste turghan qush erkinlikke hemmidin bek teshna bolidu!
|
Locked
