UAA Tor betining bashliqliri Kimler?

[DUD Sozchisi]

UAA Torining bashliqliri bular imish: (Board of direchtors)

" Ilshat hassan (President)
Omer kanat
Juret obul
Abdul ghenee
Mr. Musa
Mehray memteli".
______

Bashtin keleyli:
Ilshat hesen kim?

"Ilshat hassan" emes -  ilshat hesen degen birining tarixi, terjime hali hichkimge melum emes halda tosaddin DUQ sehnide
Bashliq bolup otturigha chiqqanliqini bilimen. Xitay, erkin isa, qurban weli, dilshat, rabiyeler uchun rezgi xitaychisi arqiliq Uyghurlarning "awazi" roligha chiqqanliqinimu bilimen. Azdurulghan, mesum Uyghurlirimiz bu heqte hichnerse bilmesmu?

"Ilshat hassan" nime degen Gep?
 Hassan – Palaw Dolitining yerlik shiwi, Arapche bir soz…
Uyghurche Hesen axun degen sozni „ Hassan“ dewalghini Bu Bir Tolimu Lawziliq emesma?

- Dunya we Uyghurlar uning satqun xainliqidin hisap alghanda, men Uyghur emes ereptin bolghan xitay -  ismim „ilshat hesen“ emes belki erepche "ilshat hassan" demekchi. Dadisining ismi “HesenMollam“ni yoshurghinigha qarighanda uning dadisi Uyghur emes-yapon bolushi mumkin. Xitaylarning "bo shun" torbitidikiler bilen birge yetip-qopidighan bu kelgundini xitaylarmu yapon pakiniki dep ataydighanliqini anglighan idim. Bu satqun eblex oziche xitayche shiir texi xitayche Maqal-temsillerni neqil kelturup,  Uyghurlarni dunyagha xitay erqidiki, oz tili yoq, xitaylashqan, musteqil bolush salahiyiti yoq millet dep tonushturmaqchi. Bundaqlardin DUQ gha toldurulghan xitay tilliqlar kop. Uning xitaylar bilen xotun kishdek motliship, chakina munazire qilghanliqi - erkek Uyghurning xuyini tutquzidu. "Xuy" Rosche nime degen bolidu?.... Radiodiki yene bir satqun Nebi tursun buni bilidu...
-
 "Uyghurlarning wekili" boluwelip ghiljing, chakina xitayche bilen Uyghurlarning inawitini, ghururini yerge urghan bu munapiq uaa, DUQ largha yetekchilik qilip keldi. Uyghurlarning musteqilliq telep qilmaydighanliqini bildurup keldi. Uning uaa torigha bashliq bolushi qurban weli, erkin isalarning orunlashturushi. Uyghurlarning bugunki hali moshular....
________

Uaa ning 2-mesuli men 1991-yildin bashlap bilidighan rezil satqun, Uyghurlarning balayi -apetlirige waste bolup keliwatqan erkin'isaning qanat-quyruqliridin biri - omer qanatning kim  ikenliki wijdanliq Uyghurlar teripidin dunyagha ilan qilin'ghan realliq. Uning zadi kim ikenliki heqqide yazimen...

Juret obul - obulhashimning juret shumu?
Abdul ghenee - "ghenee"- bu qaysi milletning ismi?
Mr. Musa ---   bu kim? Men bilen qandashtek turidighu?

Mehray memteli- bu yaxshi ayaldek qilidu. Mining yazmilirimni iliwitishke qarshi chiqqan dep anglighan idim. Emma bular zadi kimler- chushunushluk emesmu?  Ablikm xoten ...Qatarliqlar bizdin yash turup  pinsiyege chiqqan oxshaydu. Ayali bilen sehnilerge chiqip, uni-buni dep baqqan idi.Obdan dem alsun, paydisi bilen ziyini bolmighanlar Matimatik ilmide „0“ge teng.
________

ئۇئائا تورىنىڭ باشلىقلىرى بۇلار ئىمىش: (بوئارد ئوف دىرەچتورس)

" ئىلشات ھاسسان (پرەسىدەنت)
ئومەر كانات
جۇرەت ئوبۇل
ئابدۇل غەنەئە
مر. مۇسا
مەھراي مەمتەلى".
______

باشتىن كەلەيلى:
ئىلشات ھەسەن كىم؟

"ئىلشات ھاسسان" ئەمەس -  ئىلشات ھەسەن دەگەن بىرىنىڭ تارىخى، تەرجىمە ھالى ھىچكىمگە مەلۇم ئەمەس ھالدا توساددىن دۇق سەھنىدە
باشلىق بولۇپ ئوتتۇرىغا چىققانلىقىنى بىلىمەن. خىتاي، ئەركىن ئىسا، قۇربان ۋەلى، دىلشات، رابىيەلەر ئۇچۇن رەزگى خىتايچىسى ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنىڭ "ئاۋازى" رولىغا چىققانلىقىنىمۇ بىلىمەن. ئازدۇرۇلغان، مەسۇم ئۇيغۇرلىرىمىز بۇ ھەقتە ھىچنەرسە بىلمەسمۇ؟

"ئىلشات ھاسسان" نىمە دەگەن گەپ؟
 ھاسسان – پالاۋ دولىتىنىڭ يەرلىك شىۋى، ئاراپچە بىر سوز…
ئۇيغۇرچە ھەسەن ئاخۇن دەگەن سوزنى „ ھاسسان“ دەۋالغىنى بۇ بىر تولىمۇ لاۋزىلىق ئەمەسما؟

- دۇنيا ۋە ئۇيغۇرلار ئۇنىڭ ساتقۇن خائىنلىقىدىن ھىساپ ئالغاندا، مەن ئۇيغۇر ئەمەس ئەرەپتىن بولغان خىتاي -  ئىسمىم „ئىلشات ھەسەن“ ئەمەس بەلكى ئەرەپچە "ئىلشات ھاسسان" دەمەكچى. دادىسىنىڭ ئىسمى “ھەسەنموللام“نى يوشۇرغىنىغا قارىغاندا ئۇنىڭ دادىسى ئۇيغۇر ئەمەس-ياپون بولۇشى مۇمكىن. خىتايلارنىڭ "بو شۇن" توربىتىدىكىلەر بىلەن بىرگە يەتىپ-قوپىدىغان بۇ كەلگۇندىنى خىتايلارمۇ ياپون پاكىنىكى دەپ ئاتايدىغانلىقىنى ئاڭلىغان ئىدىم. بۇ ساتقۇن ئەبلەخ ئوزىچە خىتايچە شىئىر تەخى خىتايچە ماقال-تەمسىللەرنى نەقىل كەلتۇرۇپ،  ئۇيغۇرلارنى دۇنياغا خىتاي ئەرقىدىكى، ئوز تىلى يوق، خىتايلاشقان، مۇستەقىل بولۇش سالاھىيىتى يوق مىللەت دەپ تونۇشتۇرماقچى. بۇنداقلاردىن دۇق غا تولدۇرۇلغان خىتاي تىللىقلار كوپ. ئۇنىڭ خىتايلار بىلەن خوتۇن كىشدەك موتلىشىپ، چاكىنا مۇنازىرە قىلغانلىقى - ئەركەك ئۇيغۇرنىڭ خۇيىنى تۇتقۇزىدۇ. "خۇي" روسچە نىمە دەگەن بولىدۇ؟.... رادىئودىكى يەنە بىر ساتقۇن نەبى تۇرسۇن بۇنى بىلىدۇ...
-
 "ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەكىلى" بولۇۋەلىپ غىلجىڭ، چاكىنا خىتايچە بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ ئىناۋىتىنى، غۇرۇرىنى يەرگە ئۇرغان بۇ مۇناپىق ئۇئائا، دۇق لارغا يەتەكچىلىك قىلىپ كەلدى. ئۇيغۇرلارنىڭ مۇستەقىللىق تەلەپ قىلمايدىغانلىقىنى بىلدۇرۇپ كەلدى. ئۇنىڭ ئۇئائا تورىغا باشلىق بولۇشى قۇربان ۋەلى، ئەركىن ئىسالارنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى. ئۇيغۇرلارنىڭ بۇگۇنكى ھالى موشۇلار....
________

ئۇئائا نىڭ 2-مەسۇلى مەن 1991-يىلدىن باشلاپ بىلىدىغان رەزىل ساتقۇن، ئۇيغۇرلارنىڭ بالايى -ئاپەتلىرىگە ۋاستە بولۇپ كەلىۋاتقان ئەركىنئىسانىڭ قانات-قۇيرۇقلىرىدىن بىرى - ئومەر قاناتنىڭ كىم  ئىكەنلىكى ۋىجدانلىق ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن دۇنياغا ئىلان قىلىنغان رەئاللىق. ئۇنىڭ زادى كىم ئىكەنلىكى ھەققىدە يازىمەن...

جۇرەت ئوبۇل - ئوبۇلھاشىمنىڭ جۇرەت شۇمۇ؟
ئابدۇل غەنەئە - "غەنەئە"- بۇ قايسى مىللەتنىڭ ئىسمى؟
مر. مۇسا ---   بۇ كىم؟ مەن بىلەن قانداشتەك تۇرىدىغۇ؟

مەھراي مەمتەلى- بۇ ياخشى ئايالدەك قىلىدۇ. مىنىڭ يازمىلىرىمنى ئىلىۋىتىشكە قارشى چىققان دەپ ئاڭلىغان ئىدىم. ئەمما بۇلار زادى كىملەر- چۇشۇنۇشلۇك ئەمەسمۇ؟  ئابلىكم خوتەن ...قاتارلىقلار بىزدىن ياش تۇرۇپ  پىنسىيەگە چىققان ئوخشايدۇ. ئايالى بىلەن سەھنىلەرگە چىقىپ، ئۇنى-بۇنى دەپ باققان ئىدى.ئوبدان دەم ئالسۇن، پايدىسى بىلەن زىيىنى بولمىغانلار ماتىماتىك ئىلمىدە „0“گە تەڭ.