Uyghur Ana Tilidin Sawat

[DUD Sozchisi]

Uyghur Ana Tilidin Sawat  

I Qisim Tilimizdiki “Satqun” Sozi Heqqide

„Satqun„ning  Soz Tomuri - Satmaq.
Al, Alma. Sat, Satma!

•  “Satmaq” Sozining Menasi (Yeshimi):

Bir yerdin, birer Kimdin Paydilanmaq, Kuch almaq,
Ige bolghan Nersini Bashqilargha Otkuzup bermek,
Melum bir nersini Nersini Satqaq.
Bazargha chiqarmaq. Misal: “SherqiTurkistan Tijaritini Xelqara Bazargha Chiqarmaq.
Öz ilkide, Qolida we Yeqinida bolghan bir Nersini bashqisigha Irishturmek,
Oghurluqche yaki ashkare Bermek, Tutmaq,

•  “Setilmaq” Sozining Menasi (Yeshimi):
Pul yaki Menpet Menpet uchun Qarshi terepke yoshrunche xizmet qilmaq,
Bir nesilerni Yollimaq,

•  “Xain” Sozining Menasi (Yeshimi):

“Xain” Parische soz. Xiyanet (Oghurluq) degen bolidu.

Oz Millitini Ziyangha uchrutushtin, Azaplashtin yaki Yamanliq qelishtin Zoqlanghuchi-Xain dep Atilidu. Misal: "Sen Ghalip chiqqanliqing uchun Jesur emma Xain Korinisen“.

Yaman Niyetlik Adem. Misal: "Xain! Biz sen bilen moshundaq deyishkenmiDUQ?“.

•   “Ghalcha” Sozining Menasi (Yeshimi):

“Ghalcha” Uyghurche soz emes. “GHALCHA” yaki “GHARCHA” - Amu Daeryasining bashlanghan Taghliq wadeliridiki Bezi Qebillerning Nami.  Uyghur, Uzbek qatarliq Turki Tilliq Milletler ularni”Ghalcha”dep atighan. Yatlargha qaritilghan bu Atalghuning Menasi bashqilargha xizmet qilghuchi degen bolidu.

“Ghalchiliq qilma”- bashqilargha tayinip qalma-degennila bilduridu. Uyghurlarning Qolidiki bir Armiyesi bar Doletni Xitaygha Sala-Sulhi Bilen Otkuzup bergen arimizdiki xitaydinmu better Xainlar 1948-yili Peqet “Satqun”degen Soz bilen Atelip hazirghiche kuchini yoqatmighan. Isa Yusup Bashliq bi Munapiq Xainlar hichqachan “GHALCHA” Sozi bilen Atalmighan. “Ghalcha” Sozi wetinimizde Omumlashmighan.

DUD Sozchisi

[e-mail]